the anthropocene index

 

Wyobraźcie sobie taką sytuację. Macie grupę, z którą chcecie coś zrobić. Na początku wszystko idzie świetnie. Burze mózgów, ekscytacja, śmiech, wizja wspólnego celu. W pewnym momencie okazuje się, że coś nie gra. Bartek z Agą zaczynają się kłócić. Kasia się wycofuje. Marek rzuca pod nosem oceniające komentarze. Tamara co jakiś czas się uśmiecha i stara się wszystkich pogodzić. Pozostałe osoby siedzą cicho, zmrożone i zamknięte w sobie. Co się wydarzyło? Dlaczego taki fajny proces został przerwany? Przecież mamy wspólny cel. Czy przestaliśmy go widzieć?

W każdej grupie pojawiają się różne procesy, które zmieniają dynamikę między członkiniami/ami i przekształcają ją jako całość. Czasami trudno nad tym zapanować, zobaczyć i nazwać to, co się dzieje. Brakuje nam dystansu, być może ciągną się za nami jakieś niezałatwione emocjonalne historie, czujemy presję, na którą nie potrafimy odpowiedzieć, nie mamy czasu, albo jeszcze coś innego.

Bywa, że potrzebna jest wtedy osoba, która pomoże przejść przez ten trudny moment. Może to być facylitatorka, albo ktoś potrafiący używać narzędzi facylitacji. Co to jest facylitacja? Czym się zajmują facylitatorki? W jaki sposób sam/a mogę wykorzystywać wiedzę dotyczącą facylitacyjnej pracy? Ten post i kolejne będą wprowadzeniem do tematu facylitacji. Sama go dopiero zgłębiam uczestnicząc w Szkole Facylitacji Pathways. Niestety nasze zjazdy zostały chwilowo przerwane przez pandemię COVID-19, a ja czuję potrzebę podzielenia się z Wami moimi przemyśleniami i inspiracjami. Wierzę, że szczególnie teraz potrzebujemy przemyśleć sobie w jaki sposób być razem, pracować, uczyć się, albo wymyślać świat na nowo. Homo sapiens to wyjątkowo społeczny gatunek. Widać to w takich sytuacjach jak ta, z którą mamy do czynienia, kiedy masa ludzi jest odcięta od świata, a hasztagiem 2020 roku jest #socialdistancing. Facylitacja może pomóc w organizowaniu grupowej pracy szczególnie tam, gdzie potrzebne, albo nawet konieczne jest wykorzystanie potencjału wszystkich uczestniczek/ów.

Czym jest facylitacja?

Jest to prowadzony przez facylitatorkę proces grupowy, w którym podejmowanie decyzji pozostaje po stronie członkiń/ków grupy. Pozwala to facylitatorce skoncentrować się na klimacie grupy i dostarczyć jej takich struktur, żeby mogła efektywnie działać. Facylitatorka nie proponuje rozwiązań, ale narzędzia, które pozwalają dotrzeć do odpowiedzi. Odbywa się to w formie odpowiednio ustrukturyzowanych dyskusji, które powoli zbliżają grupę do istotnych dla nich konkluzji. Facylitatorka obserwuje to, co się dzieje i pozwala członkiniom/om grupy zdefniować cele. Upewnia się czy grupa kieruje się skutecznymi dla niej zasadami, żeby rozwijać swoje interakcje. Proponuje porządek kolejnych aktywności. Pilnuje dynamiki całości spotkania i wie, kiedy posunąć się do przodu, albo coś podsumować. Trzyma dyskusje w ryzach i pomaga członkom grupy dotrzeć do ustalonego celu. Facylitatorka pozostaje neutralna wobec dyskutowanych tematów, nie zaburzając procesu decyzyjnego grupy.*

* Ten fragment tekstu jest luźnym tłumaczeniem rozdziału książki Ingrid Bens, Facilitating with Ease! Core Skills for Facilitators, Team Leaders and Members, Managers, Consultants, and Trainers, 2012