the anthropocene index

Długo nie mogłam zrozumieć czym jest facylitacja, co właściwie robią osoby, które jej używają. Dopiero, kiedy zobaczyłam listę takich aktywności w książce Ingrid Bens ("Facilitating with Ease!: Core Skills for Facilitators, Team Leaders and Members, Managers, Consultants, and Trainers"), osadziłam sobie wyobrażenie w konkretnych ramach.

To mogłabyś/byś być ty, to mogłabym być ja wykonujący swoje obowiązki w pracy. Wtedy, kiedy próbujemy zrozumieć potrzeby grupy, albo pomagamy członkiniom/om ustalić cel. Nie oznacza to, że nagle staliśmy się "facylitatorką" - ten zawód wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Trzeba nie tylko dobrze znać siebie, ale także potrafić obserwować własną postawę i reakcje w kontakcie z grupą. Facylitacja to podążanie za zespołem, jasne określenie własnej roli oraz znajomość narzędzi.

"Facylitacja" brzmi dla niektórych niezbyt zrozumiale, obco, albo nawet sztywno, czy pretensjonalnie. Słowo to pochodzi z łacińskiego "facilis", co oznacza robienie czegoś w łatwiejszy sposób. Z tym łatwym to taka zagwozdka, jak ze sztuką. Są takie prace artystyczne, które wyglądają prosto, co powoduje, że niektórzy myślą sobie: "ja też tak potrafię malować", "ja też tak potrafię tańczyć", etc. No i tak, schody zaczynają się, kiedy stajemy przed płótnem, albo na scenie, albo ktoś podrzuca kartkę do napisania czegoś prostego. A teraz wyobraźcie sobie, że Wasza ekspresja i panowanie nad nią to jedno, o wiele większa nieprzewidywalność przynosi ze sobą grupa, z którą masz coś zrobić.

Od czego zacząć? Taka facylitatorka, albo osoba, która chce korzystać z narzędzi facylitacji może zapisywac sobie informacje o tym, co dzieje się w grupie i na bieżąco pomagać jej ustalać zasady wspólnego działania, jednocześnie zachęcając do dzielenia się własnymi założeniami i sprawdzanie, jak one działają, być może także próbując zejść głębiej / niżej (czy jak mówią niektórzy zanurkować i zanurzyć się w tym, co podświadome, albo niewyrażone) przy pomocy konkretnych narzędzi. Zachęca także do udziału wszystkie/ch uczestniczki/ów, prowadząc dyskusję i prowadząc notatki, które odzwierciedlają pomysły członkiń/ów. Pomaga uczestniczkom/om nazywać różnice w opiniach, albo nieefektywne zachowania, tak by osoby mogły ocenić rozwój sytuacji i ewentualnie zastanowić się nad jakimiś zmianami. W końcu, nawiguje grupę do ustalenia charakteru podsumowania spotkania i określenia kolejnych kroków, przy wykorzystaniu zasobów grupy i tych spoza niej.*

* Ten fragment tekstu jest luźnym tłumaczeniem rozdziału książki Ingrid Bens, Facilitating with Ease! Core Skills for Facilitators, Team Leaders and Members, Managers, Consultants, and Trainers, 2012